Recensie Bezorgde burgers

Hanneke Tinor eigenaar bij HT-C Communicatie en Marketing vroeg mij om onderstaand boek te lezen en recenseren waarvoor hartelijke dank.

RECENSIE:

Titel: Bezorgde burgers

Auteur: Steven de Jong

Uitgever: Lebowski

Verschijningsdatum: Maart 2017

Genre: Literaire/humoristische roman

Paperback – 304 bladzijden

ISBN: 978 904 883 5768

Ook als E-book te verkrijgen.

OVER DE AUTEUR:

Steven de Jong (1981) is opinieredacteur bij NRC Handelsblad. Zijn eerder opgedane ervaring als rechtbankverslaggever en lid van de Burgerlijke Raad voor Regeringsbeleid is terug te vinden in deze roman. Hij deed onderzoek naar o.a. burgerparticipatie en (internet)democratie, en publiceerde in 2008 De lastige burger – Dienstverlening in een tijd van ontbrekend burgerschap.                    Bezorgde burgers is zijn eerste roman.

OVER DE COVER:

De ondergrond is beige daarop zie ik een man (Samuel?) die een vrije val maakt.        Nadat ik het boek heb gelezen vind ik dit in combinatie met de titel van deze roman een perfect gekozen cover. Het geeft exact de inhoud weer van dit verhaal.

OVER DE INHOUD:

“Iedereen komt je te hulp, behalve als je in moeilijkheden zit”, luidt het motto van de roman Bezorgde burgers (Lebowski, 2017). Dat verwijst naar een zin uit een boek van Gerard Reve. In Bezorgde burgers echter, is het hoofdpersoon Samuel Brammer die hier onder gebukt gaat.

Samuel is een alleenstaande, gefrustreerde man, die werkt als hersteller van marketingteksten bij communicatiebureau Puntjes op de i. Hij krijgt weinig waardering voor zijn werk. Zijn leidinggevende Hendrik Jan vindt hij een overjarige corpsbal. Samuel probeert zich aan te passen aan wat ‘men’ van hem verwacht of hoe hij zelf denkt dat alles moet volgens de maatschappij. Hij denkt het een en zegt het ander, handelt anders dan hij eigenlijk wil. Daardoor is er onrust in zijn hoofd welke hij probeert niet naar buiten te laten komen op kantoor. Alleen in de kroeg onder ‘vrienden’ kan hij de werkelijkheid ontvluchten.

“Ik ben geen alcoholist, ik drink om me aan te passen.”

De groep laat hem niet functioneren
Hij is kritisch naar zijn collega’s, maatschappij, politiek, managers en belastinggeld dat jaarlijks op gaat aan de geestelijke gezondheidszorg voor gefrustreerde werknemers (“… terwijl je met een fractie ervan klaar bent als je alleen de managers behandelt die hun ondergeschikten frustreren.”). Samuel heeft een afkeer van autoriteit. Om zijn frustraties en onrust toch kwijt te kunnen schrijft hij iedere dag een ingezonden brief aan een krant, maar die wordt nooit gepubliceerd. Dit levert nog meer frustratie op met als gevolg dat hij gestaag blijft doorgaan met het sturen van brieven om zijn ongenoegen ook hierover te uiten.

Volgens zijn leidinggevende en collega’s valt er met hem niet samen te werken. Maar Samuel vindt dat de groep hem niet laat functioneren. Hij heeft het goed voor met alles en iedereen, wil rechtvaardigheid, maar wordt niet begrepen. Hij legt het ook niet uit, omdat hij bang is zich nog meer problemen op de hals te halen.

Dan wordt er een nieuwe collega aangenomen: Christiaan Breederode, een communicatiestrateeg, waardoor het voor Samuel nog moeilijker wordt en volgen de voorvallen zich in razend tempo op. Er volgt een functioneringsgesprek en daarna ontploft Samuel.

Op de pechstrook van het leven
Als hij weer enigszins tot bezinning is gekomen, blijkt hij in een gesloten inrichting te zitten waar hij Ikea-meubels in elkaar moet zetten en waar hij verbazingwekkend goed en snel in is. Hij neemt een andere naam aan: Manuel, zijn alter-ego. Zijn psychologe Sophie, met wie hij het goed kan vinden, helpt hem om terug te keren in de maatschappij. Gaat het Samuel lukken?

MIJN MENING:

Dit is geen doorsnee boek, heeft vaak geen alledaags taalgebruik, is apart te noemen, maar dat maakt het meteen ook heel bijzonder en mooi. Op humoristische wijze weet de auteur de gedachte- gevoels- en leefwereld van Samuel te verwoorden. Vlijmscherp, cynisch en kritisch worden de onderwerpen die Samuel in zijn hoofd heeft zitten beschreven. In feite zijn het algemene onderwerpen die ons allemaal van tijd tot tijd bezighouden. Zit er een kern van waarheid in? Schuilt in ons nu en dan ook een Samuel? Psychologisch, filosofisch en beeldend weet de auteur een pittige, geestige en goed doordachte verhaallijn neer te zetten.

De auteur heeft zijn eigen heldere manier van schrijven en is spitsvondig, wat deze roman geestig, soms zelfs hilarisch maakt, maar ook triest als ik kijk naar en meevoel met Samuel. Deze roman heeft diepgang waardoor ik tot nadenken word aangezet. Ik word meegezogen in het verhaal over Samuel. Al met al een prachtige, scherpzinnige, meeslepende roman die met veel vernuft is geschreven. Denk- en inlevingsvermogen gecombineerd met een gezonde dosis geestigheid. Doorspekt ook met strofes uit songteksten, waaronder die van de Vlaamse troubadour Guido Belcanto:

“Op de pechstrook van het leven. Daar, daar bevind ik mij. Hier ben ik achtergebleven. Het geluk ging aan mij voorbij.”

Met genoegen gelezen. Een zeer knap debuut.

Vijf *****

 

BewarenBewaren