Recensie Geest & Beest

Marianne Vogel schreef  ‘Geest & Beest en vroeg mij deze literaire thriller te recenseren, wat ik met veel genoegen heb gedaan.

Dank je wel Marianne!

 

 

RECENSIE

Titel: Geest & Beest

Auteur: Marianne Vogel

Uitgeverij: Aspekt

Verschijningsdatum: Oktober 2018

Genre: Literaire thriller

Paperback – 361 Bladzijden

ISBN: 978 946 338 50 08

NUR: 305

 

 

OVER DE AUTEUR

Marianne Vogel (1958) haar wieg stond in Rotterdam. Na haar eindexamen woonde ze enkele jaren in Parijs en Berlijn.

Vanaf 1979 studeerde ze Duitse taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit van Leiden waar ze in 1992 promoveerde tot doctor in de Letteren. Ze volgde de lerarenopleiding en een studie wijsbegeerte.

De volgende tien jaar werkte zij als neerlandicus aan verschillende Duitse universiteiten. Tevens deed ze onderzoek naar de Nederlandse en Duitse literatuur en cultuur. In 2001 promoveerde ze tot doctor in de Algemene Wetenschappen aan de universiteit van Maastricht.

In 2012 debuteerde Vogel als auteur van literaire thrillers die zich afspelen in Berlijn.

Thrillers van Marianne Vogel:

• 2012 Gedeelde stad, geheelde stad.
• 2014 In de schaduw van Marlene Dietrich.
• 2016 Communistengoud en kerstengelen.

 

OVER DE INHOUD EN MIJN MENING

‘Geest & Beest’ is gebaseerd op ware gebeurtenissen uit de tweede Wereld Oorlog.
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een Joodse wijk in Berlijn.

‘Wie over Goethe spreekt, kan over Buchenwald niet zwijgen’.

Sophie Bank en Frits Arends werken als particulier onderzoekers voor het Amsterdamse recherchebureau Brill.

Deze keer hebben ze een opdracht van Marco Zevenhuizen: in Berlijn moeten ze op zoek gaan naar een kostbaar inktstel dat van Goethe was; het werd tijdens WO II gestolen in Leiden door SS-officier Hans Stock, die inmiddels is overleden. Hij is bekend als de man met twee levens.

Marco weet dat Stock drie kinderen heeft: Sigrid, Leo en Emil. Ze worden flink aan de tand gevoeld door Sophie en Frits. Weten ze van het bestaan van dit kostbaar inktstel?

De broers en zus kijken verschillend tegen het verleden van hun vader aan; dit leidt tot conflicten onderling. Tevens worden ze alle drie levensgevaarlijk bedreigd; heeft dit met het verleden van hun vader te maken of met het inktstel?

‘Zwei Seelen wohnen, ach! In meiner Brust.’

Dit is de befaamde zin die Faust over zichzelf uitsprak; de eeuwige tweespalt van de mens.

Op een dag staat in de krant dat de schedel van Schiller is verdwenen uit het museum. De gemoederen lopen hoog op. Wie zit hierachter?

Radio Berlin: ‘Door een spraakmakende actie van onbekenden is een stukje van de vermaarde Goehte-eik uit Buchenwald in een Berlijnse tentoonstellingsvitrine terechtgekomen. Omdat het stukje hout eigendom was van de Nederlandse oud-Buchenwalder Niek Pieters, is er een grote interesse ontstaan in de lotgevallen van deze groep kampgevangenen. Op deze actuele kwestie willen wij inspelen. Er zullen twee bijeenkomsten worden georganiseerd voor Duitsers en Nederlanders en voor jong en oud. Er wordt voorgelezen uit memoires en er vindt een podiumgesprek plaats met nakomelingen van de eerste generatie. De tweede bijeenkomst bestaat uit een debat met Vera Knecht, directeur van Gedenkplaats Buchenwald.’

Frits en Sophie besluiten naar deze bijeenkomsten te gaan. Ze ontmoeten nabestaanden van Nederlanders die slachtoffer waren van het concentratiekamp Buchenwald. Persoonlijke ervaringen, pijn en verdriet worden gedeeld. Welke gruwelijkheden hebben zich hier afgespeeld? Later duiken er documentaires op over Buchenwald; hierin herkennen mensen familieleden.

‘Het is alsof alles eruit komt wat in haar opgekropt zat: wroeging, spijt, verdriet, wanhoop, gevoelens van onrechtvaardigheid … ‘

Generatie op generatie is de nasleep van deze oorlog voelbaar in gezinnen; kinderen die voor de bijeenkomsten niks wisten van het verleden van hun (groot)ouders of juist wel en daar moeilijk tot niet mee om kunnen gaan. Vogel weet dit, in eenvoudig taalgebruik, goed onder woorden te brengen; in psychologisch opzicht lijden ze allemaal op hun eigen manier en gaan er verschillend mee om. Vaak schamen mensen zich; hebben onterecht een schuldgevoel. Voor sommigen gaat een wereld open die ze niet kende; puzzelstukjes vallen op hun plek en er ontstaat meer begrip voor hun (groot)ouders. Soms leidt dit tot een wanhoopsdaad.

‘Het is wonderlijk hoe achteraf altijd pas helder wordt wat er eigenlijk gebeurd is en waarom.’

Het verhaal wordt in de ‘ik-vorm’ verteld door Sophie; hierdoor lees je vaker; Frits zegt en Frits doet, wat niet prettig leest. Persoonlijk denk ik, als het verhaal in de ‘hij/zij’ vorm was geschreven, overbodige tekst achterwege was gelaten, het verhaal minder langdradig was geweest. Dit was ten goede gekomen aan de perfecte research; er is veel informatie over Buchenwald, Goethe en Schiller te lezen.

Spanning is in deze thriller nauwelijks aanwezig. Gevoelsmatig denk ik eerder aan een psychologische roman met een vleugje detective.

Al lezend wordt de uitstekend gekozen titel duidelijk bij de passende cover waarop de toegangspoort tot concentratiekamp Buchenwald is te zien. Op de poort staat: ‘Jedem das seine’. Daaronder de standbeelden van Goethe en Schiller.

De karakters van Sigrid, Leo en Emil worden goed uitgewerkt; meeleven- en voelen is hierdoor niet moeilijk.

Realiteit en fictie is mooi verweven in het boek; er zijn de nodige plotwisselingen.
De op waarheid gebaseerde feiten zorgen voor een geloofwaardig verhaal.

 

Is het soms één levend wezen

dat zichzelf in tweeën deelt?

Kozen twee elkaar in dezen

en versmolten tot één beeld?

 

Die vragen wil ik graag belichten

daar ik ze ten diepste ken.

Merk je niet aan mijn gedichten

dat ik één en dubbel ben?

Goethe.

 

Verhaal: 4****

Psychologie: 5*****

Taalkundig: 3***

 

*Ter info: in dit artikel staan links naar Bol.com Wanneer je via deze links bestelt ontvang ik daar een kleine vergoeding over.